Hordiaver
The work's title combines three words: horizontal, diagonal, and vertical, representing three types of musical narrative that make up its form.
Notwithstanding a developing orchestral timbre and texture, the initial fragment is harmonically static. Pitches oscillate between B♭ and B. The listener's may perceive the narrative of that section as a motionless, horizontal line. After several minutes comes a gradual development, with the plot unfolding simultaneously on several levels. The harmony changes in a fluid way, one articulation leading into another, and so forth. The resulting imitations and counterpoints bring to mind a diagonal structure. Many threads intertwine, creating complex skews. Musical events become swifter, the plot proceeding to another episode where the action is often interrupted as if by vertical lines, symbolizing the verticality indicated in the work's title.
After this section, we go back to the horizontal-like static narrative. As before in the introduction, a sonoristic section with a horizontal narrative is followed by a diagonal section, then by another episode full of sudden, vertical turns.
The work's ending is built in a similar fashion. Here, three instruments play a key role: the accordion, violin, and cello, whose dialogues are violently interrupted by the orchestra. From the beginning of the composition, musicians playing those instruments play semi-soloistic, virtuoso parts, rising somewhat above the ensemble, only to reassume the role of accompanists and blend into the orchestral apparatus. Because of this treatment, we can never be sure if they are truly soloists, as their parts rarely come to the fore.
Commissioned by The Institute of Music and Dance (IMiT) during Composer-in-residence programme.
Nazwa kompozycji pochodzi od trzech słów: „horyzontalny", „diagonalny" i „wertykalny". Reprezentują one trzy typy narracji muzycznej utworu, które budują jego formę.
Początkowy fragment pomimo rozwoju barwy i faktury aparatu orkiestrowego jest statyczny harmonicznie. Wysokości dźwięku oscylują pomiędzy "B" a "H". Można mieć zatem wrażenie, że narracja muzyczna tego fragmentu jest nieruchomą, horyzontalną linią. Po kilku minutach następuje jej powolny rozwój. Tu już akcja zaczyna rozgrywać się na wielu płaszczyznach jednocześnie. Płynnie zmienia się harmonika, modulują rytmy, artykulacje przechodzą jedne w drugie itd. Wynikające z tych ruchów imitacje i kontrapunkty, które występują po sobie, nasuwać mogą przestrzenne skojarzenie z diagonalną strukturą tego fragmentu. Wiele wątków przeplata się ze sobą, formułując skomplikowane skosy. Dalej zdarzenia muzyczne stają się coraz bardziej wartkie i akcja przenosi się do kolejnego epizodu, w którym częściej dochodzi do nagłych cięć narracji – pionowych linii, które symbolizują wertykalizm zawarty w tytule.
Po tym fragmencie przenosimy się z powrotem do statycznej narracji kojarzącej się z poziomem. Jak wcześniej we wstępie, po sonorystycznym odcinku o horyzontalnej narracji pojawia się odcinek diagonalny, a po nim po raz wtóry epizod pełen wertykalnych, nagłych zwrotów akcji.
Na podobnej zasadzie zbudowane jest zakończenie kompozycji. Tutaj kluczową rolę odgrywają trzy istotne dla kompozycji instrumenty – akordeon, skrzypce i wiolonczela, których dialogi gwałtownie przerywa orkiestra. Muzycy grający na tych instrumentach od początku utworu we właściwych sobie fragmentach pełnili role pół-solistyczne – wirtuozerią swych partii „unosili się” nieco ponad zespół, by za moment znów przybrać funkcję akompaniującą, wtopioną w orkiestrowy aparat wykonawczy. Poprzez takie traktowanie nigdy nie jesteśmy do końca pewni, czy solistami są naprawdę, gdyż ich partie z rzadka wybijają się na pierwszy plan.
Zamówiony przez Instytut Muzyki i Tańca (IMiT) w ramach programu Kompozytor-rezydent.
List of performances:
2018
28 April
Wrocław (PL), National Forum of Music, The Red Hall, Musica Polonica Nova
Orkiestra Muzyki Nowej, Szymon Bywalec – conductor
2017
20 September
Warsaw (PL), The Witold Lutosławski Concert Studio of the Polish Radio, Warsaw Autumn
Orkiestra Muzyki Nowej, Szymon Bywalec – conductor
5 March
Katowice (PL), NOSPR Concert Hall
Orkiestra Muzyki Nowej, Szymon Bywalec – conductor
Visualisation by Tomasz Strojecki
Premiere in NOSPR / Concert in NFM